Podłączenie fotowoltaiki do sieci – Jak podłączyć fotowoltaikę do sieci?

Aktualne przepisy dotyczące przyłączenia fotowoltaika

Decyzja o montażu instalacji PV to dopiero połowa drogi. Drugą częścią jest przejście przez formalności związane z przyłączeniem fotowoltaiki do sieci. Dziś przepisy są na tyle precyzyjne, że warto je znać, żeby uniknąć przestojów, nieporozumień i dodatkowych kosztów. Poniżej znajdziesz zestawienie praktycznych informacji, które pomogą Ci przejść cały proces przyłączenia instalacji fotowoltaicznej do sieci krok po kroku bez nerwów.

Kiedy zgłoszenie wystarczy, a kiedy potrzebne są warunki przyłączenia do przyłączenia fotowoltaiki do sieci?

W polskim prawie funkcjonuje pojęcie mikroinstalacji. To każda instalacja odnawialnych źródeł energii o mocy do 50 kW. Jeśli planujesz system tej wielkości, sprawa jest prostsza: przyłączenie odbywa się na podstawie zgłoszenia, bez konieczności zawierania umowy o przyłączenie i bez dodatkowych opłat. Zgłoszenie fotowoltaiki trzeba wysłać do operatora sieci dystrybucyjnej (OSD) najpóźniej 30 dni przed planowanym uruchomieniem. Od momentu jego przyjęcia OSD ma 30 dni na montaż licznika dwukierunkowego i podłączenie instalacji. Koszty ponosi operator.

Warto pamiętać, że operator nie może odmówić przyłączenia mikroinstalacji, jeśli urządzenia spełniają wymagania techniczne, zwłaszcza normę NC RfG. Od tej reguły są wyjątki, ale dotyczą one raczej nietypowych sytuacji technicznych w sieci. Inaczej wygląda sytuacja, gdy moc źródła przekracza 50 kW. Wtedy mówimy o tzw. małej instalacji (do 1 MW) i pojawia się już obowiązek uzyskania warunków przyłączenia, podpisania umowy oraz wniesienia opłaty zaliczkowej (30 zł/kW dla instalacji powyżej 1 kV).

Częsty problem to zbyt niska moc przyłączeniowa obiektu. Jeżeli jest mniejsza niż planowana moc PV, trzeba wcześniej złożyć wniosek o jej zwiększenie. To oszczędzi późniejszych komplikacji.

Dokumenty potrzebne do podłączenia fotowoltaiki – warunki przyłączenia

Operatorzy są dość jednoznaczni: brak kompletu dokumentów to niemal pewne opóźnienia. Na liście najważniejszych pozycji znajduje się certyfikat zgodności falownika z NC RfG. Bez niego zgłoszenie zostanie zwrócone. PTPiREE prowadzi listę urządzeń pozytywnie zweryfikowanych przez OSD i warto do niej zajrzeć przed zakupem sprzętu.

Do zgłoszenia trzeba dołączyć również schemat elektryczny instalacji, karty katalogowe modułów, inwertera i zabezpieczeń, a także dwa oświadczenia — jedno od instalatora, drugie od inwestora. Jeśli planujesz dodatkowo magazyn energii, operator poprosi o osobną specyfikację techniczną (niektórzy, jak PGE, mają dedykowane formularze).

Z praktyki instalatorów wynika, że najwięcej problemów sprawiają nieczytelne schematy instalacji elektrycznej lub brak pełnych certyfikatów. Czasem wystarczy kilka dni, żeby dostarczyć brakujące dokumenty, ale jeśli ekipa montażowa już „czeka na dachu”, to każdy dzień przestoju oznacza dodatkowe koszty.

Terminy i obowiązki po stronie inwestora oraz OSD

Przepisy jasno regulują, kto i w jakim czasie powinien działać. Inwestor składa zgłoszenie co najmniej 30 dni przed planowaną datą przyłączenia. Operator, jeśli dokumentacja jest kompletna, ma kolejne 30 dni na montaż układu pomiarowo-rozliczeniowego. To termin ustawowy, którego można wymagać.

Po przyjęciu zgłoszenia OSD wysyła aneks do umowy dystrybucyjnej, umożliwiający oddawanie energii do sieci. Z kolei każdą późniejszą zmianę parametrów instalacji (np. moc falownika, dołożenie magazynu energii) trzeba zgłosić w ciągu 5 dni. To drobny obowiązek, ale jego niedopełnienie może skutkować nieprawidłowym rozliczeniem.

Od 1 lipca 2024 r. weszły w życie przepisy o rozliczaniu prosumentów po cenach godzinowych RCE. Oznacza to, że energia oddana do sieci w godzinach niskiej ceny będzie wyceniana inaczej niż w czasie szczytu. Wcześniej stosowano miesięczną średnią (RCEm). Nowe zasady zmieniają podejście do autokonsumpcji i planowania pracy urządzeń.

Sprzedawcy muszą mieć w ofercie taryfy dynamiczne, choć prosument nie ma obowiązku z nich korzystać. W praktyce przy liczniku zdalnego odczytu można dopasować zużycie lub ładowanie magazynu energii do godzin, w których energia jest tańsza.

Magazyny energii i przyłączenie fotowoltaiki w budynkach wielorodzinnych

Rosnąca popularność magazynów energii sprawia, że operatorzy coraz uważniej analizują ich wpływ na sieć. Jeśli montujesz magazyn razem z instalacją fotowoltaiczną, musisz to wyraźnie zaznaczyć w zgłoszeniu i dołączyć specyfikację urządzenia. W przeciwnym razie OSD może wstrzymać przyjęcie zgłoszenia.

W budynkach wielorodzinnych pojawiły się nowe formy prosumentów: zbiorowy i lokatorski. W praktyce umożliwiają rozdzielenie wyprodukowanej energii pomiędzy lokatorów. Formalności są jednak podobne. Trzeba przejść przez standardowe procedury zgłoszeniowe, a rozliczenia prowadzi operator.

Dla porównania: instalacja off-grid, czyli pracująca poza siecią, nie wymaga żadnego zgłoszenia ani zgody OSD. To rozwiązanie dla osób, które stawiają na niezależność, choć trzeba liczyć się z tym, że bez przyłączenia nie ma możliwości sprzedaży nadwyżek energii.

Najczęstsze błędy podczas podłączenia fotowoltaiki do sieci – jak ich uniknąć?

Na pierwszym miejscu znajduje się brak certyfikatu NC RfG. To absolutny warunek przyjęcia zgłoszenia. Drugim problemem jest niedoszacowanie mocy przyłączeniowej. Instalacja o mocy wyższej niż możliwości przyłącza wymaga wcześniejszej korekty. Operatorzy zwracają również uwagę na brak oświadczeń i niekompletne schematy. W takich sytuacjach wysyłają wezwanie do uzupełnienia, co automatycznie przesuwa terminy.

Warto też pamiętać o drobnych obowiązkach. Przykład? Dołożenie magazynu energii czy wymiana falownika to zmiany, które trzeba zgłosić w ciągu pięciu dni. Operatorzy sprawdzają takie zgłoszenia i mogą zaktualizować parametry w systemie rozliczeniowym. Sprawdź, jaki rodzaj falownika wybrać do fotowoltaiki.

Ostatnia kwestia to oczekiwania wobec terminów. W sezonie montażowym operatorzy często pracują pod dużym obciążeniem, ale zgodnie z przepisami licznik powinien być zamontowany w ciągu 30 dni od przyjęcia zgłoszenia. Dlatego zawsze warto prowadzić korespondencję pisemną i zachować potwierdzenia złożonych dokumentów.

Co sprawdzić, zanim wyślesz zgłoszenie o przyłączenie fotowoltaiki?

• Certyfikat NC RfG, schemat instalacji, karty katalogowe, oświadczenia.

• Moc przyłączeniowa zgodna z planowaną mocą paneli fotowoltaicznych.

• Termin zgłoszenia: minimum 30 dni przed przyłączeniem.

• Ocena opłacalności taryfy dynamicznej przy magazynie energii lub pompie ciepła.

Na koniec praktyczna rada. Najlepiej dopilnować dokumentów na etapie projektu, a nie dopiero, gdy instalacja jest gotowa. To pozwala uniknąć stresu i przyspiesza proces przyłączenia. Jeśli chcesz, żeby ktoś poprowadził Cię przez formalności od początku do końca, warto skorzystać z pomocy ekspertów. Zapraszamy do SM Project, gdzie oferujemy wsparcie przy inwestycjach w odnawialne źródła energii — od audytu, przez projekt, aż po pomoc w rozliczeniach z OSD.