Falownik to serce każdej instalacji fotowoltaicznej, choć często traktuje się go jak element „z listy”. Po prostu musi być i tyle. Tymczasem to właśnie od niego zależy, czy prąd z paneli rzeczywiście trafi do gniazdka i czy instalacja zwróci się tak, jak zakładasz. Wybór nie jest prosty, bo na rynku jest kilka rozwiązań i każde ma swoje plusy, minusy i moment, w którym sprawdza się najlepiej
Rodzaje falowników – Kiedy falownik stringowy, a kiedy mikroinwertery?
W domowych instalacjach 3–15 kWp najczęściej stosuje się falowniki stringowe. Panele łączą się w łańcuchy (stringi), a urządzenie steruje ich pracą dzięki dwóm niezależnym trackerom MPPT. To sprawdzone, wydajne i stosunkowo tanie rozwiązanie, o ile dach jest prosty, a moduły leżą na połaciach o podobnym kącie i nasłonecznieniu. Problem pojawia się, gdy część dachu zacienia komin lub drzewo. W takim przypadku jeden słabszy panel może „ściągnąć” w dół cały string.
Wtedy do gry wchodzą mikroinwertery. Każdy panel ma własny falownik, więc cień na jednym module nie obniża wydajności reszty. To świetna opcja, jeśli masz dach z lukarnami, różne kierunki połaci lub chcesz łatwo rozbudować instalację w przyszłości. Minusem jest cena. Mikroinwertery kosztują więcej na każdy kilowat mocy i wymagają więcej elementów na dachu. W praktyce opłacają się tam, gdzie zacienienie lub skomplikowany układ dachu powodowałby realne straty energii.
Istnieje też rozwiązanie pośrednie, czyli falownik stringowy z optymalizatorami mocy. Wystarczy dodać je tylko do problematycznych paneli, aby zwiększyć uzysk nawet o 5–15% na trudnych dachach, bez kosztów typowych dla pełnego systemu mikroinwerterów. To często najlepszy kompromis.
Falownik hybrydowy
Coraz częściej inwestorzy myślą o magazynach energii. Jeśli też planujesz w przyszłości akumulatory, falownik hybrydowy to dobry wybór. Poza standardową funkcją inwertera on-grid ma wbudowaną ładowarkę do baterii i potrafi współpracować z taryfami dynamicznymi. Co ważne, nie musisz od razu inwestować w magazyn energii, ponieważ hybryda pozwala rozłożyć koszty w czasie, a przy tym ułatwia modernizację instalacji. Sprawdź jednak, jakie akumulatory obsługuje, w jakim zakresie napięć i prądów pracuje oraz jak zachowuje się w razie zaniku zasilania. To detale, które później robią różnicę.
Na co patrzeć, wybierając falownik do fotowoltaiki?
Nie ma sensu kupować urządzenia „z polecenia”, jeśli nie wiesz, jakie ma parametry. Liczba niezależnych MPPT to dziś absolutne minimum. Dwa trackery to standard, szczególnie przy połaciach wschód-zachód. Wybierając falownik do fotowoltaiki zwróć uwagę na zakres napięcia MPPT i napięcie startu, ponieważ zbyt wysoki próg sprawi, że falownik „obudzi się”, dopiero gdy słońce mocno zaświeci, a poranne i popołudniowe kilowatogodziny uciekną. Prąd wejściowy też ma znaczenie – nowoczesne moduły często przekraczają 13–15 A, a jeśli falownik nie jest na to gotowy, ograniczy moc całego stringu.
Warto także sprawdzić DC/AC ratio, czyli stosunek mocy paneli do mocy falownika. W polskich warunkach przewymiarowanie w granicach 1,1–1,3 daje najlepsze efekty. Urządzenie częściej pracuje na optymalnym poziomie, a krótkie „ucięcia” w południe nie wpływają znacząco na bilans roczny. Przesadzanie powyżej 1,4 rzadko się opłaca.
Kolejna kwestia to sprawność. Nie kieruj się tylko maksymalną sprawnością z katalogu, gdyż dużo ważniejsza jest sprawność europejska, która pokazuje, jak falownik pracuje w typowych warunkach. Różnica 0,5 punktu procentowego może oznaczać dziesiątki kilowatogodzin rocznie.
Falowniki 3 fazowe do fotowoltaiki
W większych instalacjach domowych często lepiej sprawdzają się falowniki trójfazowe. Dzięki równomiernemu rozkładowi energii unikniesz skoków napięcia na jednej fazie i częstych wyłączeń w słoneczne dni. Sprawdź też, czy urządzenie obsługuje regulację mocy biernej, ma funkcje P(U), Q(U) i zabezpieczenia antywyspowe. To nie tylko wymóg operatorów sieci, ale i gwarancja, że falownik nie wyłączy się bez powodu.
Nie ignoruj bezpieczeństwa. Ochrona przeciwprzepięciowa (SPD), detekcja łuku elektrycznego (AFCI) i rozłącznik DC to elementy, które zwiększają spokój podczas użytkowania. Jeśli wybierasz mikroinwertery, pamiętaj, że część zabezpieczeń przenosi się na poziom modułów – projekt instalacji powinien to uwzględniać.
Falownik to nie miejsce na przypadkowy wybór. Przeanalizuj dach, sprawdź parametry modułów, oceń, czy planujesz magazyn energii, a instalatorowi zadaj pytania o konkretne funkcje. Dzięki temu instalacja będzie działać stabilnie, a Ty unikniesz rozczarowań. Całość brzmi dla Ciebie skomplikowanie? Zapraszamy do kontaktu z SM Project, gdzie nasi specjaliści krok po kroku przeprowadzą Cię przez proces wyboru instalacji fotowoltaicznej, jej montaż, a nawet uzyskanie dofinansowania!
Wybierz falownik stringowy, jeśli masz prosty, niezacieniony dach – jest to rozwiązanie tańsze. Postaw na mikroinwertery, gdy Twój dach jest skomplikowany lub częściowo zacieniony, ponieważ zapewniają one niezależną pracę każdego panelu
Tak, możesz zastosować falownik stringowy z optymalizatorami mocy zamontowanymi tylko na zacienionych panelach. Jest to kompromis, który zwiększa wydajność bez kosztów pełnego systemu mikroinwerterów.
To falownik przygotowany do pracy z magazynem energii. Wybierz go, jeśli w przyszłości planujesz montaż akumulatorów, co pozwoli na łatwą rozbudowę instalacji.
Sprawdź liczbę trackerów MPPT (standard to dwa), niskie napięcie startu, prąd wejściowy dopasowany do paneli oraz sprawność europejską, która lepiej oddaje realną wydajność.
Jest to stosunek mocy paneli do mocy falownika. W polskich warunkach optymalna wartość to 1,1–1,3, co pozwala falownikowi pracować z najwyższą sprawnością przez większość czasu.
Warto go wybrać przy większych instalacjach domowych. Równomiernie rozkłada energię na trzy fazy, co zapobiega skokom napięcia i częstym wyłączeniom instalacji.
Dobry falownik powinien mieć zabezpieczenia przeciwprzepięciowe (SPD), system wykrywania łuku elektrycznego (AFCI), rozłącznik DC oraz funkcje zapewniające stabilną pracę w sieci.
